MURAD HAN-V
Babasi : Sultan Abdülmecid Han
Annesi : Sevkefza Kadin Efendi
Dogumu : 21 Eylül 1840
Vefati : 28 Agustos 1905
Saltanati : 30 Mayis-31 Agustos 1876
Annesi : Sevkefza Kadin Efendi
Dogumu : 21 Eylül 1840
Vefati : 28 Agustos 1905
Saltanati : 30 Mayis-31 Agustos 1876
Osmanli sultanlarinin otuz üçüncüsü ve Islam halifelerinin doksan sekizinci. Küçük yastan itibaren özel bir egitim ve ögretimle yetistirildi. Ince ruhslu olup, güzrel san'atlara karsi büyük ilgisi vardi. Türkçe yazi ve insanin yaninda Arapça, Farsça ve Fransizcayi çok iyi ögrendi. Babasinin 25 Haziran 1861'de vefatindan sonra Abdülaziz Han Padisah olunca, veliahd oldu. nezaketi, kibarligi, çagina göre bilgisi ve yumusak huylulugu ile sevildi. Amcasi Abdülaziz Hanin 1863 Misir ve 1867 Avrupa seyahatlerine katildi. Bu gezilerde davranislari ile osmanli hanedanin asaletini temsil ederek takdir topladi. Yurda döndükten sonra ikamet ettigi Kurbagalidere köskünde dis dünya ile temaslarini devam ettirdi. 30 Mayis 1876 tarihinde Sultan Abdülaziz Han'in tahttan indirilmesiyle Osmanli sultani ilan edildi.
Ancak Devlet islerindeki bütün yetkiler Hüseyin Avni, Kayserili ahmed, Midhat ve Resid pasalarin elindeydi. Abdülaziz Han'a asiri derecede kin besleyen bu pasalarin, amcasina karsi yaptiklari edepsizlikler Murad Han'i çok üzdü. Saltanatinin besinci gününde, yine bu pasalarin tertibiyle, Abdülazizhan'in feci sekilde sehid edildigini ve annesi Pertevniyal Sultan'a haraketler yapildigini ögrenince iyice sarsildi ve bu felaket yolunun sonunu düsünmekden akli dengesi bozuldu. Bilhassa hadiseler karsisinda çaresizligi devletin sultani oldugu halde amcasi ve annesine yardim elini uzatamamasi Murad Han'i perisan ediyordu. Zaman zaman derin bir süküta dalar kimse ile konusmazdi. ayrica Doktorlarin Yanlis teshis ve tedavisi de hastaliginin artmasina sebep oldu.
Diger taraftan ihtilali gerçeklestiren pasalar, 15 haziran 1876'daMithat Pasa'nin evinde toplanti halinde iken, odaya giren erkan-i harp kolagasi Çerkes Hasan beg Hüseyin Avni Pasa ile Hariciye naziri resid Pasa'yi öldürdü. Yarali olarak yak- alanan Hasan Beg ertesi gün Beyazid meydaninda asilarak sehid edildi.
Padisahin devlet isleriyle mesgul olacak suura malik olamamsi iktidari ele geçiren devlet adamlarinin isine geliyordu. sadrazam mütrcim Rüsdi Pasa kimseye hesap vermeden devleti yönetiyordu. Kanun-i esasi'nin ilanini iateyen Midhat Pasa ise anayasa taslagi ile ugrasiyordu. bu surada baslayan Sirp-karadag muhaberesi ve mali zorluklar, bassiz kalan devletin büsbütün perisan olmasina ; Anarsi veisyanlarin artmasina sebep oldu. ulema arasinda ise suuru yerinde olmayan bir padisahin ülkenin basinda duramayacagi ile ilgili sözler dolasmaya basladi. Sehzade Abdülhamid ise Sultan Murad'in hastaliginin tedavi edilemez oldugunun tibben belirtmesi durumunda hükümdarligi kabul edebilecegini bildirdi.
Nihayet 31 Agustos'ta toplanan kabine, Sultan Murad'in tahttan indirilmesine karar verdi. Sey'hülislam, Padisahi'in suurunun yerinde olmadigindan hal için buna cevaz (izin) veren bir fetva hazirladi. Doktorlar Sultan'in iyilesmesinin imkansiz olduguna dair rapor verdiler. ertesi gün devlet ileri gelenleri Topkapi Sarayi Divan-i humayun salonunda toplanarak Sultan Murad'i tahttan indidiler (31 Agustos 1876). Ayni gün Osmanli tahtina geçen Sultan Ikinci Abdülhamid Han'a herkes biat etti.
Murad Han, saltanattan hal'inden sonra ailesiyleberaber kendisine ayrilan Çiragan Sarayi'na yerlesti.Abdülhamid Han'in bizzat ilgilenip, zamanin meshur doktorlarini göndererek tedavi ettirmesiüzerine bir müddet sonra tamamen iyilesti. Vefat edinceye kadar yirmi sekiz yil ikamet ettigi Çiragan Sarayi'nda vaktini okumak ve torunlarini okutmakla geçiren Murad Han, Abdülhamid Han'in nazikane hatir sormasini, daima tesekkürle cevaplandirdi. 1905'de siddetini arttiran seker hastaligi bildirilince, Abdülhamid Han doktor Ali Riza Pasa ile Etfal hastahanesi bashekimi Ibrahim Pasa'yi tedavisi için görevlendirdi. Fakat bütün ugrasmalara ragmen kurtarilamadi ve 28 Agustos 1905 Pazartesi gecesi vefat etti. Cenazesi Hanedana mahsus merasimle kaldirilip Hidayet Camii'nde namazi kilinarak Yeni Camii türbesinde, annesi Sevkefza Kadin Efendinin yanina defnedildi.
Ancak Devlet islerindeki bütün yetkiler Hüseyin Avni, Kayserili ahmed, Midhat ve Resid pasalarin elindeydi. Abdülaziz Han'a asiri derecede kin besleyen bu pasalarin, amcasina karsi yaptiklari edepsizlikler Murad Han'i çok üzdü. Saltanatinin besinci gününde, yine bu pasalarin tertibiyle, Abdülazizhan'in feci sekilde sehid edildigini ve annesi Pertevniyal Sultan'a haraketler yapildigini ögrenince iyice sarsildi ve bu felaket yolunun sonunu düsünmekden akli dengesi bozuldu. Bilhassa hadiseler karsisinda çaresizligi devletin sultani oldugu halde amcasi ve annesine yardim elini uzatamamasi Murad Han'i perisan ediyordu. Zaman zaman derin bir süküta dalar kimse ile konusmazdi. ayrica Doktorlarin Yanlis teshis ve tedavisi de hastaliginin artmasina sebep oldu.
Diger taraftan ihtilali gerçeklestiren pasalar, 15 haziran 1876'daMithat Pasa'nin evinde toplanti halinde iken, odaya giren erkan-i harp kolagasi Çerkes Hasan beg Hüseyin Avni Pasa ile Hariciye naziri resid Pasa'yi öldürdü. Yarali olarak yak- alanan Hasan Beg ertesi gün Beyazid meydaninda asilarak sehid edildi.
Padisahin devlet isleriyle mesgul olacak suura malik olamamsi iktidari ele geçiren devlet adamlarinin isine geliyordu. sadrazam mütrcim Rüsdi Pasa kimseye hesap vermeden devleti yönetiyordu. Kanun-i esasi'nin ilanini iateyen Midhat Pasa ise anayasa taslagi ile ugrasiyordu. bu surada baslayan Sirp-karadag muhaberesi ve mali zorluklar, bassiz kalan devletin büsbütün perisan olmasina ; Anarsi veisyanlarin artmasina sebep oldu. ulema arasinda ise suuru yerinde olmayan bir padisahin ülkenin basinda duramayacagi ile ilgili sözler dolasmaya basladi. Sehzade Abdülhamid ise Sultan Murad'in hastaliginin tedavi edilemez oldugunun tibben belirtmesi durumunda hükümdarligi kabul edebilecegini bildirdi.
Nihayet 31 Agustos'ta toplanan kabine, Sultan Murad'in tahttan indirilmesine karar verdi. Sey'hülislam, Padisahi'in suurunun yerinde olmadigindan hal için buna cevaz (izin) veren bir fetva hazirladi. Doktorlar Sultan'in iyilesmesinin imkansiz olduguna dair rapor verdiler. ertesi gün devlet ileri gelenleri Topkapi Sarayi Divan-i humayun salonunda toplanarak Sultan Murad'i tahttan indidiler (31 Agustos 1876). Ayni gün Osmanli tahtina geçen Sultan Ikinci Abdülhamid Han'a herkes biat etti.
Murad Han, saltanattan hal'inden sonra ailesiyleberaber kendisine ayrilan Çiragan Sarayi'na yerlesti.Abdülhamid Han'in bizzat ilgilenip, zamanin meshur doktorlarini göndererek tedavi ettirmesiüzerine bir müddet sonra tamamen iyilesti. Vefat edinceye kadar yirmi sekiz yil ikamet ettigi Çiragan Sarayi'nda vaktini okumak ve torunlarini okutmakla geçiren Murad Han, Abdülhamid Han'in nazikane hatir sormasini, daima tesekkürle cevaplandirdi. 1905'de siddetini arttiran seker hastaligi bildirilince, Abdülhamid Han doktor Ali Riza Pasa ile Etfal hastahanesi bashekimi Ibrahim Pasa'yi tedavisi için görevlendirdi. Fakat bütün ugrasmalara ragmen kurtarilamadi ve 28 Agustos 1905 Pazartesi gecesi vefat etti. Cenazesi Hanedana mahsus merasimle kaldirilip Hidayet Camii'nde namazi kilinarak Yeni Camii türbesinde, annesi Sevkefza Kadin Efendinin yanina defnedildi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder