AHMED-I
Babasi :Mehmed Han-III
Annesi :Handan Sultan
Dogumu :18 Nisan 1590
Vefati :22 Kasim 1617
Saltanati:1603-1617
Osmanli padisahlarinin on dördüncüsü, islam halifelerinin yetmisdokuzuncusu.Babasinin Saruhan Valiligi sirasinda, 1590'da Manisa'da dogdu. Bes yasindan itibaren siki bir talim ve terbiyeye tabi tutuldu. Arabça ve farsça'yi mükemmel bir sekilde ögrendi. Ok atmak, kiliç kullanmak, ata binmek gibi savas ve askerlik egitiminde fevkalade maharet kazandi.Babasi Üçüncü Mehmed Han'in vefati üzerine 1603 yilinda henüz 14 yasinda iken Eyyüp Sultan'da kiliç kusanarak padisah oldu.
Birinci Ahmed Han, tahta cülus ettigi zaman devlet, Iran ve Avusturya ile harp halinde idi. Ayrica uzun süren sa- vaslar sonunda ülke içinde asayissizlik artmis ve çevrelerine otuz-kirk bin kisilik bir kuvvet toplamayi basarabilen cela- liler, devletin basina bela kesilmisdi.
Agustos 1604'de sadarete ve Avusturya seferi serdarligina tayin olunan Lala Mehmed Pasa, Serhad boylarinda ün yap- mis bir kumandandi. Derhal harekete geçerek bir zamanlar Avusturyalilara terkedilen Peste'yi ve Hatvan'i, sonra karadan ve denizden muhasara ettigi bir Macar kalesi olan Vaç'i geri aldi. 1605'de tekrar sefere çikan Lala Mehmed Pasa, Padisah'in em- ri üzerine Estergon üzerine yürüdü ve 35 günlük bir muhasaradan sonra kale fethedildi. Estergon'un düsmesi üzerine Avusturya baris istedi. 1606'da Avusturya cephesine gönderilen sadrazam Kuyucu Murad Pasa, savasa son vererek Zitvatorok andlasmasini imzaladi.
Batida zafer kazanilip baris saglanirken, doguda Iran cephesipek iç açici bulunmuyordu. Revan kalesi tamamen Sah Abbas'in eline geçmisti. Iran seferi serdarligina getirilen Çagalazade Sinan Pasa, yollarda yiyacak temininin güçlesmesi ve yeniçerilerin asiri serkeslikleri yüzünden istedigi neticeyi elde edemedi. Çagalazade'nin basarisizligi ve daha sonra ölümü (Kasim 1605) üzerine Anadoluda'ki celali isyanlari da gittikçe büyüdü. Tavil Ahmed, Canbolatoglu,Kalenderoglu,Yusuf Pasa ve Muslu Çavus adindaki sakiler Anadolu'yu kana boyamislardi. Ahaliyi içine düstügü sikintidan kurtarmak isteyen Ahmed Han, Ku- yucu Murad Pasa'yi Celaliler üzerine gönderdi. Murad Pasa 1607'de Canbolatoglunun kalabalik ordusunu bozguna ugratti. 1608' de Göksun yaylasinda Kalenderoglu'nu yenerek celalileri Anadolu ve Kuzey Suriye'den çikardi.
Kuyucu Murad Pasa, Anadolu'yu celali gailesinden kurtardiktan sonra, Iran isini ele aldi. Tebriz'e kadar ilerleyen Murad Pasa sefer mevsiminin geçmesi ve Sah'inda baris istemesi üzerine Diyarbekir'e döndü. Görüsmeler sürerken Murad Pasa vefat etti. Yerine geçen Nasuh Pasa zamaninda Osmanli-Iran barisi gerçeklesti. Ancak Iran'in baris sartlarini yerine getirme- mesi üzerine tekrar baslayan savas, Birinci Ahmed Han'in 1617'de vefatina kadar devam etti.
Birinci Ahmed Han ellibir gün süren mide hastaligindan sonra, henüz 28 yasinda iken vefat etti. Dindarligi ve insan- lara merhameti ile taninan Sultan Ahmed Han, bilhassa Mekke ve Medine'ye sayisiz hayirli hizmetler yapti. O zamana kadar Mi- sir'da dokunan Kabe-i Muazzama'nin örtülerini Istanbul'da dokuttu. Kabe için altin oluklar yaptirdi. Zemzem Kuyusu için de- mirden bir kafes yaptirip suyun bir metre altina yerlestirdi. Böylece kuyuya düsen müslümanlarin bogulmasi önlendi. Diger yaptigi hayirli hizmetlerin basinda bugün yerli ve yabanci herkesin hayran kaldigi Sultan Ahmed Camii gelmektedir. Bu caminin temelini hocasi Aziz Mahmud Hüdai hazretleri atmistir.
Sultan Ahmed Han ceddi Yavuz Sultan Selim gibi son derece sade giyinirdi. Her firsatta halk arasinda dolasir ve dert- lerini dinlerdi. Memlekette otorite boslugundan ortaya çikan serkeslikleri, derin ve ileri görüsü ile seçtigi ehil devlet adamlarinin sayesinde ortadan kaldirdi.
Sultan Ahmed Han, her müslüman gibi Resulullah efendimizi çok severdi. Resulullah efendimizin mübarek ayagi izinin bir resmini her an yaninda tasirdi. Ahmedi ve Bahti mahlasi ile siirler yazan Ahmed Han'in siirindeki bir dörtlük su sekildedir:
Evliyanin himmeti, yakti beni kül eyledi.
Safiyim, buldum safayi, dü cihanim kalmadi
Ahmedi der,"Ya ilahi! sana sükrüm çok-durur"
Hamdulillah ask-i Hak'tan, gayri varim kalmadi.
Birinci Ahmed Han, tahta cülus ettigi zaman devlet, Iran ve Avusturya ile harp halinde idi. Ayrica uzun süren sa- vaslar sonunda ülke içinde asayissizlik artmis ve çevrelerine otuz-kirk bin kisilik bir kuvvet toplamayi basarabilen cela- liler, devletin basina bela kesilmisdi.
Agustos 1604'de sadarete ve Avusturya seferi serdarligina tayin olunan Lala Mehmed Pasa, Serhad boylarinda ün yap- mis bir kumandandi. Derhal harekete geçerek bir zamanlar Avusturyalilara terkedilen Peste'yi ve Hatvan'i, sonra karadan ve denizden muhasara ettigi bir Macar kalesi olan Vaç'i geri aldi. 1605'de tekrar sefere çikan Lala Mehmed Pasa, Padisah'in em- ri üzerine Estergon üzerine yürüdü ve 35 günlük bir muhasaradan sonra kale fethedildi. Estergon'un düsmesi üzerine Avusturya baris istedi. 1606'da Avusturya cephesine gönderilen sadrazam Kuyucu Murad Pasa, savasa son vererek Zitvatorok andlasmasini imzaladi.
Batida zafer kazanilip baris saglanirken, doguda Iran cephesipek iç açici bulunmuyordu. Revan kalesi tamamen Sah Abbas'in eline geçmisti. Iran seferi serdarligina getirilen Çagalazade Sinan Pasa, yollarda yiyacak temininin güçlesmesi ve yeniçerilerin asiri serkeslikleri yüzünden istedigi neticeyi elde edemedi. Çagalazade'nin basarisizligi ve daha sonra ölümü (Kasim 1605) üzerine Anadoluda'ki celali isyanlari da gittikçe büyüdü. Tavil Ahmed, Canbolatoglu,Kalenderoglu,Yusuf Pasa ve Muslu Çavus adindaki sakiler Anadolu'yu kana boyamislardi. Ahaliyi içine düstügü sikintidan kurtarmak isteyen Ahmed Han, Ku- yucu Murad Pasa'yi Celaliler üzerine gönderdi. Murad Pasa 1607'de Canbolatoglunun kalabalik ordusunu bozguna ugratti. 1608' de Göksun yaylasinda Kalenderoglu'nu yenerek celalileri Anadolu ve Kuzey Suriye'den çikardi.
Kuyucu Murad Pasa, Anadolu'yu celali gailesinden kurtardiktan sonra, Iran isini ele aldi. Tebriz'e kadar ilerleyen Murad Pasa sefer mevsiminin geçmesi ve Sah'inda baris istemesi üzerine Diyarbekir'e döndü. Görüsmeler sürerken Murad Pasa vefat etti. Yerine geçen Nasuh Pasa zamaninda Osmanli-Iran barisi gerçeklesti. Ancak Iran'in baris sartlarini yerine getirme- mesi üzerine tekrar baslayan savas, Birinci Ahmed Han'in 1617'de vefatina kadar devam etti.
Birinci Ahmed Han ellibir gün süren mide hastaligindan sonra, henüz 28 yasinda iken vefat etti. Dindarligi ve insan- lara merhameti ile taninan Sultan Ahmed Han, bilhassa Mekke ve Medine'ye sayisiz hayirli hizmetler yapti. O zamana kadar Mi- sir'da dokunan Kabe-i Muazzama'nin örtülerini Istanbul'da dokuttu. Kabe için altin oluklar yaptirdi. Zemzem Kuyusu için de- mirden bir kafes yaptirip suyun bir metre altina yerlestirdi. Böylece kuyuya düsen müslümanlarin bogulmasi önlendi. Diger yaptigi hayirli hizmetlerin basinda bugün yerli ve yabanci herkesin hayran kaldigi Sultan Ahmed Camii gelmektedir. Bu caminin temelini hocasi Aziz Mahmud Hüdai hazretleri atmistir.
Sultan Ahmed Han ceddi Yavuz Sultan Selim gibi son derece sade giyinirdi. Her firsatta halk arasinda dolasir ve dert- lerini dinlerdi. Memlekette otorite boslugundan ortaya çikan serkeslikleri, derin ve ileri görüsü ile seçtigi ehil devlet adamlarinin sayesinde ortadan kaldirdi.
Sultan Ahmed Han, her müslüman gibi Resulullah efendimizi çok severdi. Resulullah efendimizin mübarek ayagi izinin bir resmini her an yaninda tasirdi. Ahmedi ve Bahti mahlasi ile siirler yazan Ahmed Han'in siirindeki bir dörtlük su sekildedir:
Evliyanin himmeti, yakti beni kül eyledi.
Safiyim, buldum safayi, dü cihanim kalmadi
Ahmedi der,"Ya ilahi! sana sükrüm çok-durur"
Hamdulillah ask-i Hak'tan, gayri varim kalmadi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder