27 Haziran 2013 Perşembe

ABDÜLMECID HAN


 Sultan Abdülmecit
ABDÜLMECID HAN
Babasi :Ikinci Mahmud Han
Annesi :Bezm-i alem Sultan
Dogumu :25 Nisan 1823
Vefati :25 Haziran 1861
Saltanati:1839-1861
Osmanli Sultanlarinin otuzbirincisi ve Islam halifelerinin doksanaltincisi. Küçük yastan itibaren mükemmel bir tahsil gördü ve iyi derecede fransizca ögrendi. Avrupa nesriyatini yakindan takib eder, onlarin ilmi çalismalarini ve siyasi fikirlerini ögrenmeye çalisirdi. Babasi Ikinci Mahmud Han'in 1 Temmuz 1839'da vefati üzerine henüz 16 yasinda iken Osmanli tahtina çikti. 

Abdülmecid Han, tahta çiktiginda Osmanli Devleti iç ve dis buhranlarla karsi karsiya idi. Osmanli ordusu Nizip'te Mehmed Ali Pasa kuvvetlerine maglup olmustu. Iki gün sonra da Kaptan-i Derya Hain Fevzi Ahmed Pasa Osmanli Donanmasini Misir'a götürüp teslim etti. Ingilizler bu sirada Osmanli tahtinda devlet idaresinde tecrübesiz bir padisah bulunmasini fir- sat bilerek harekete geçtiler. Osmanli Devletine tam destek olmak va'diyle Mustafa Resid Pasa'yi sadrazamliga getirttiler. Paris ve Londra'da sefirlik yapan Resid Pasa, bu müddet içerisinde aldatilarak mason yapilmisti. Nitekim iktidara gelir gelmez ilk isi Tanzimat Fermani'ni ilan etmek oldu. (3 Kasim 1839). Osmanli Devletinin yikilmna ve yok olma devrine açilmis bir gedik olan Tanzimat Fermani devlete ve millete çok pahaliya mal oldu. 

Sultan Mahmud Hani'n açtigi ileri medeniyet yolu üzerine engel olarak oturan tanzimat adamlari. Avrupa ilmini ve teknigini almak yerine sathi taklitler üzerinde durdular.Böylece ilim ve teknikte ilerleme durdu. Avrupanin yasayisina hayran olarak yetisen yeni nesiller taklit modasina kurban gittiler. Memleket sartlarini ve ihtiyaçlarini anlamadan rejim davasina kapilan tanzimat devri adamlari, daha sonra ihtilalci olarak gayr-i müslimlerle birlesmisler ve buhranlari arttirarak, devleti sarsmaktan baska bir ise yaramamislardir. 

Mustafa Resid Pasa ve yetistirmelerinin Osmanli Devleti içinde kendilerinin yillardir yapamadigi tahribati kisa zamanda gerçeklestirdigini gören Ingilizler, Misir mes'elesinin hallinden sonra Osmanli Devleti'nin basina yeni gaileler açtirmakta gecikmediler. Mustafa Resid Pasa, Ingiliz ve Fransiz destegini alarak 4 Ekim 1853'de Rusya'ya harb ilan etti. Ancak Osmanli Devleti, Rusya ile savas yaparken, Ingilizler, dünyadaki ikinci büyük islam devleti olan Gürganiye Devleti'ni yiktilar. Hindista, Ingilizlerin sömürgesi durumuna geldi. Abdülmecid Han, batililarin yaldizli reklamlar ve sahte dostluk- larla örtbas etmeye çalistiklari islamiyet'i imha hareketini çok geç anladi. Resid Pasa'yi görevinden aldi. 1853-55 Rusya ile olan Kirim harbi basari ile neticelenmesine ragmen, savas harcamalari dis borçlanma yolunu açti. Osmanli Devletinin savasi kazanmasinda rol oynayan Ingiltere ve Fransa, devlet içinde yeni islahatlar istediler. Resid Pasa'nin yetistirmesi Ali Pasa'nin Ingiliz ve Fransiz elçileri ile ortaklasa hazirladiklari Islahat Fermani 1856'da ilan edildi. Bu ferman da Osmanlilarin hiristiyanlara verdigi büyük bir tavizdi. Nitekim fermanin uygulamasi pek çok yerde büyük tepki gördü.1858'de Cidde'de ayaklanma basgösterdi. Eflak, Bogdan ve Karadag' da bagimsizlik hareketleri basladi. Devletin içine düstügü feci durum sebebiyle, üzüntüsünden tüberküloza yakalanan Sultan Abdülmecid Han, 25 Haziran 1861'de vefat etti. Yavuz Sultan Selim Han'in türbesinin yanina defnedildi. "Atam Yavuz Sultan Selim Han'a hürmeten türbemi onunkinden daha asagi yapin" seklindeki vasiyeti üzerine türbesi Sultan Selim'inkinden daha alçak ve kisa olarak yapildi. 

Abdülmcid Han devri, Sultan Ikinci Mahmud Han'in açtigi yenilesme yolunun, Mason Resid Pasa ve yetistirmeleri eliy- le bozuldugu ve Avrupa'nin her bakimdan taklide baslandigi bir devir olarak göze çarpmaktadir. Abdülmecid Han hatasini anla- diktan sonra memleketi, milleti kemiren iç ve dis düsmanlara karsi tedbirler arar ve bu is için gece gündüz Allahü Tealaya yalvarirdi. Ancak Osmanli Devleti'nin içte isyanlar ve dista Rusya ile harblerini firsat bilen Ingilizler, yetistirdikleri ve is basina getirmeye muvaffak olduklari devlet adamlari sayesinde ona bu firsati tanimadilar. Abdülmecid Han, bu karisik devrede memleket içinde çok basarili isler de yapti. 1844'de bugünkü Galata Köprüsü olarak bilinen Mecidiye Köprüsünü, 1848' de Küçük ve Büyük Mecidiye (Ortaköy) camilerini yaptirdi. 1853'de Istanbul-Varna-Kirim arasinda ilk telgraf hatti dösendi. Bu harekete hiz verilerek, 1870'de 36.000 km'lik telgraf hatti ile Osmanli Devleti dünya devletleri arasinda en ön siralarda yer aldi. 1860'da Izmir-Turgutlu arasinda demiryolu yapildi. Ayrica Istanbul'un her yerinde pek çok cami, mescid, mekteb, hastane ve çesmeler de yapilmistir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder